تحلیل سینوپتیکی دو نمونه از الگوی بارشهای زمستانه جنوب شرق ایران

با وجود اینکه وقوع بارش در زمستان (در جنوب شرق ایران) یک پدیده اتفاقی است ولی در شرایط سینوپتیکی خاصی، در این منطقه بارشهای نسبتاً خوبی ریزش می کند. این بارشها هر چند اندک ولی از نظر اهالی منطقه بسیار ارزشمند است. مطالعه انجام شده روی هشت سامانه باران زا در طول سالهای 1380 تا 1382 هـ . ش. نشان می دهد که در دو الگوی کلی، سامانه های باران زا روی جنوب شرق ایران بارش می کنند. در الگوی نوع a، دو مرکز واچرخندی، یعنی یکی روی شمال دریای سیاه و شرق اروپا و دیگری در شرق دریاچه آرال بسته شده است که زبانه های این دو مرکز با هم ادغام می شوند و زبانه جنوبی آن شرق مدیترانه تا شمال آفریقا را فرا می گیرد. در الگوی نوع b، واچرخندی روی دریاچه آرال و واچرخند دیگری روی اقیانوس اطلس و غرب مدیترانه بسته شده است که زبانه آن تمام مدیترانه و شمال آفریقا را تا مصر در بر می گیرد. لازم به ذکر است که در هر دو حالت و با توجه به وضعیت جوی ترازهای بالاتر، شرایطی فراهم می شود تا کم فشار سودان کاملاً به سمت شرق رانده شده و از جنوب شرق وارد ایران شود.